ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2024 

                                                              ΚΥΡΙΑΚΗ E΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ

 

                                                  " Ο Λόγος του Θεού στον Λαό του Θεού"               

(ΜΑΡΙΑΣ ΤΗΣ ΑΙΓΥΠΤΙΑΣ)

(Μαρκ. ι΄ 32-45) (Εβρ. θ΄ 11-14)

Θριαμβευτική είσοδος

“Ιδού αναβαίνομεν εις Ιεροσόλυμα”

 Μια βδομάδα πριν από τη θριαμβευτική είσοδο στα Ιεροσόλυμα, η Εκκλησία μας παρουσιάζει τον Ιησού να προλέγει στους μαθητές του το πάθος και τα δεινά που πρόκειται να υπομείνει για τη σωτηρία της ανθρωπότητας. Κατά καιρούς ο Ιησούς και ιδίως ύστερα από κάθε χαρά, δεν παρέλειπε να υπενθυμίζει στους μαθητές του, ότι “ο Υιός του ανθρώπου παραδοθήσεται εις χείρας ανθρώπων αμαρτωλών και αποκτενούσιν αυτόν”.

 Σκοπός αυτής της υπομνήσεως ήταν η ψυχική προετοιμασία τους για τις ώρες της μεγάλης δοκιμασίας, της εγκαταλείψεως, της μοναξιάς όχι μόνο στην ίδια τη ζωή του Ιησού, αλλά και στη συνέχεια στη δική τους ζωής.  Και όπως έδειξε το μέλλον, είχαν ανάγκη οι μαθητές μιας τέτοιας προετοιμασίας, αφού όλοι πέρασαν από το καμίνι του πόνου και του μαρτυρίου, της θλίψεως και των δοκιμασιών.

“Αναβαίνομεν εις Ιεροσόλυμα”

 Σ’ αυτές τις τρεις λέξεις συμπυκνώνεται ολόκληρη η ζωή του χριστιανού. Άνοδος είναι η ζωή μας, όπως η άνοδος του Χριστού στα Ιεροσόλυμα. Όπως ο Χριστός ανεβαίνει στα Ιεροσόλυμα έτσι και κάθε Χριστιανός ακολουθώντας τα ίχνη του Θεανθρώπου πρέπει να ανεβαίνει και συνεχώς μ’ αυτή τη σκέψη να ζει, ότι σκοπός του είναι η είσοδος στην άνω Ιερουσαλήμ της Χάριτος. 

 Είναι κοπιώδης και μαρτυρική η άνοδος αυτή, όπως ακριβώς ήταν τότε στην περίπτωση του Χριστού.  Έχει απαραίτητη προϋπόθεση την άρση του προσωπικού Σταυρού, χωρίς τον οποίο δεν μπορεί να εισέλθει ο άνθρωπος από την πύλη της ουρανίου Βασιλείας. Στην αντίληψη του κόσμου ανεβαίνει όποιος εξουσιάζει, όποιος κατακτά, όποιος κερδίζει, όποιος πλουτίζει, όποιος κυβερνά.  Στην αντίληψη του Θεού ανεβαίνει όποιος διακονεί, όποιος διαμοιράζει, όποιος χάνει, όποιος ελεεί, όποιος υπηρετεί. 

  Η πνευματική άνοδος στα μάτια του κόσμου φαίνεται αδυναμία.  Μέσα όμως στη σωματική αδυναμία κρύβεται η δύναμη του Θεού.  “Η γάρ δύναμίς μου εν ασθενεία τελειούται”, διεμήνυσε με νόημα ο Θεός στον απόστολο Παύλο. Ιδιαίτερα σήμερα, που ο κόσμος εμφανίζεται να είναι τρομαγμένος μπροστά από την επέλαση των λογής κακών που αφήνουν να τον κυριεύει η αβεβαιότητα και η ανασφάλεια, η καταφυγή στη δύναμη του Θεού, αποτελεί τη μόνη οδό σωτηρίας, αλλά και αληθινής ελπίδας.

  Η εμπιστοσύνη στη δική του Πρόνοια, αναπτύσσει τα πιο ισχυρά αντισώματα και προσφέρει τα πιο αποτελεσματικά εμβόλια για την αντιμετώπιση όλων των κινδύνων μπροστά στους οποίους βρίσκεται καθημερινά ο άνθρωπος αλλά και για την αναίρεση των όποιων ανασφαλειών του που τον ζώνουν τόσο ασφυκτικά στην πληκτική καθημερινότητά του.

Τα άνω ζητείτε

 Συνεχώς η Εκκλησία μάς προτρέπει και μας παρακινεί στην ουρανοδρόμο πορεία.  «Τα άνω ζητείτε ου ο Χριστός εστιν εν δεξιά του Θεού καθήμενος, τα άνω φρονείτε μη τα επί της γης».  Αν θέλουμε όμως να ανεβαίνουμε συνεχώς, πρέπει να μην παραλείπουμε να προσδενόμαστε στο άρμα της ταπείνωσης.  Εκείνος είπε, άλλωστε, ότι “ο ταπεινών εαυτόν υψωθήσεται”.  

   Να γίνουμε υπηρέτες και διάκονοι των συνανθρώπων μας, κυρίως δε των κατωτέρων μας.  Στην θεία άνοδο προπορεύεται ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός.  Ας ακολουθήσουμε τα ίχνη του. «Συμπορευθώμεν αυτώ και συσταυρωθώμεν και νεκρωθώμεν δι’ αυτόν ταις του βίου ηδοναίς ίνα και συζήσωμεν αυτώ».  Όποιοι ακολουθήσουν τον Χριστό στη ζωή τους, έχουν βέβαια και την υπόσχεσή του: «και συνανυψώ υμάς εις την άνω Ιερουσαλήμ εν τη Βασιλεία των ουρανών».

Αγαπητοί μου αδελφοί, σκοπός της ζωής μας είναι η κατάκτηση της Βασιλείας του Θεού. Ο πόθος μας τότε θα γίνει πραγματικότητα, αν ακολουθήσουμε πιστά την πορεία του Χριστού. Είναι ανηφορική και γεμάτη θλίψεις «η οδός» του Κυρίου, οδηγεί όμως στην λαμπρηφόρο και ζωηφόρο Ανάσταση. 

  Θεμελιώδεις πνευματικοί σταθμοί αυτής της ουρανοδρόμου πορείας είναι η θυσία και η ταπείνωση.  Θέλουμε να γίνουμε μεγάλοι και πρώτοι;  Ας γίνουμε πρώτα μικροί και τελευταίοι, σύμφωνα με την υπόδειξη του Κυρίου μας. Τότε η ύπαρξή μας καταξιώνεται σε αιώνιους και αυθεντικούς θησαυρούς. Γένοιτο.

 

Χριστάκης Ευσταθίου,

Θεολόγος

  

Κυριακὴ E΄ Νηστειῶν  

Εὐαγγελικὸ καί Ἀποστολικό Ἀνάγνωσμα

 Κυριακῆς 21 Ἀπριλίου 2024

 

Εὐαγγελικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 21 Ἀπριλίου 2024, Κυριακή Ε΄ Νηστειῶν – ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας (Μάρκ. ι΄ 32-45)

32 Ἦσαν δὲ ἐν τῇ ὁδῷ ἀναβαίνοντες εἰς Ἱεροσόλυμα· καὶ ἦν προάγων αὐτοὺς ὁ Ἰησοῦς, καὶ ἐθαμβοῦντο, καὶ ἀκολουθοῦντες ἐφοβοῦντο. καὶ παραλαβὼν πάλιν τοὺς δώδεκα ἤρξατο αὐτοῖς λέγειν τὰ μέλλοντα αὐτῷ συμβαίνειν, 33 ὅτι ἰδοὺ ἀναβαίνομεν εἰς Ἱεροσόλυμα καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδοθήσεται τοῖς ἀρχιερεῦσι καὶ γραμματεῦσι, καὶ κατακρινοῦσιν αὐτὸν θανάτῳ καὶ παραδώσουσιν αὐτὸν τοῖς ἔθνεσι, 34 καὶ ἐμπαίξουσιν αὐτῷ καὶ μαστιγώσουσιν αὐτὸν καὶ ἐμπτύσουσιν αὐτῷ καὶ ἀποκτενοῦσιν αὐτόν, καὶ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἀναστήσεται. 35 Καὶ προσπορεύονται αὐτῷ Ἰάκωβος καὶ Ἰωάννης υἱοὶ Ζεβεδαίου λέγοντες· διδάσκαλε, θέλομεν ἵνα ὃ ἐὰν αἰτήσωμεν ποιήσῃς ἡμῖν. 36 ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· τί θέλετε ποιῆσαί με ὑμῖν; 37 οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ· δὸς ἡμῖν ἵνα εἷς ἐκ δεξιῶν σου καὶ εἷς ἐξ εὐωνύμων σου καθίσωμεν ἐν τῇ δόξῃ σου. 38 ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· οὐκ οἴδατε τί αἰτεῖσθε. δύνασθε πιεῖν τὸ ποτήριον ὃ ἐγὼ πίνω, καὶ τὸ βάπτισμα ὃ ἐγὼ βαπτίζομαι βαπτισθῆναι; 39 οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ· δυνά­μεθα. ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· τὸ μὲν ποτήριον ὃ ἐγὼ πίνω πίεσθε, καὶ τὸ βάπτισμα ὃ ἐγὼ βαπτίζομαι βαπτισθήσεσθε· 40 τὸ δὲ καθίσαι ἐκ δεξιῶν μου καὶ ἐξ εὐωνύμων οὐκ ἔστιν ἐμὸν δοῦναι, ἀλλ᾿ οἷς ἡτοίμασται. 41 καὶ ἀκούσαντες οἱ δέκα ἤρξαντο ἀγανακτεῖν περὶ Ἰακώβου καὶ Ἰωάννου. 42 ὁ δὲ Ἰησοῦς προσκαλεσάμενος αὐτοὺς λέγει αὐτοῖς· οἴδατε ὅτι οἱ δοκοῦντες ἄρχειν τῶν ἐθνῶν κατακυριεύουσιν αὐτῶν καὶ οἱ μεγάλοι αὐτῶν κατεξουσιάζουσιν αὐτῶν· 43 οὐχ οὕτω δὲ ἔσται ἐν ὑμῖν, ἀλλ᾿ ὃς ἐὰν θέλῃ γενέσθαι μέγας ἐν ὑμῖν, ἔσται ὑμῶν διάκονος, 44 καὶ ὃς ἐὰν θέλῃ ὑμῶν γενέσθαι πρῶτος, ἔσται πάντων δοῦλος· 45 καὶ γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθε διακονηθῆναι, ἀλλὰ διακονῆσαι, καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν.

ΕΡΜΗΝΕΙΑ Π. Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑ

32 Προχωροῦσαν λοιπόν κι ἀνέβαιναν τό δρόμο πρός τά Ἱεροσόλυμα. Κι ὁ Ἰησοῦς προχωροῦσε μπροστά ἀπό τούς μαθητές του, κι αὐτοί θαμπώνονταν ἀπό θαυμασμό καί δέος, καθώς τόν ἔβλεπαν τόσο ἄφοβα καί μέ τόσο θαρραλέα ἀπόφαση νά προχωρᾶ πρός τήν πόλη ὅπου τόσα θά πάθαινε. Κι ἐνῶ ἀπό σεβασμό τόν ἀκολουθοῦσαν, φοβοῦνταν γιά ὅσα θά τούς ἔβρισκαν στά Ἱεροσόλυμα. Κι ὁ Ἰησοῦς, ἀφοῦ πῆρε ἰδιαιτέρως τούς δώ­δεκα, ἄρχισε νά τούς λέει ἐκεῖνα πού θά τοῦ συνέβαιναν. 33 Τούς ἔλεγε δηλαδή ὅτι, νά, ἀνεβαίνουμε στά Ἱεροσόλυμα, καί ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου, ὁ Μεσσίας, θά παραδοθεῖ στούς ἀρχιερεῖς καί τούς γραμματεῖς, κι αὐτοί θά τόν καταδικάσουν σέ θάνατο καί θά τόν παραδώσουν στούς ἐθνικούς στρατιῶτες τῆς Ρώμης. 34 Κι ἐκεῖνοι θά τόν ἐμπαίξουν καί θά τόν μαστιγώσουν καί θά τόν φτύσουν καί θά τόν θανατώσουν, καί τήν τρίτη ἡμέρα ἀπό τό θάνατό του θά ἀναστηθεῖ. 35 Πλησιάζουν τότε τόν Ἰησοῦ ὁ Ἰάκωβος καί ὁ Ἰωάννης, οἱ γιοί τοῦ Ζεβεδαίου, καί τοῦ λένε: Διδάσκαλε, θέλουμε νά μᾶς κάνεις αὐτό πού θά σοῦ ζητήσουμε. 36 Κι αὐτός τούς ρώτησε: Τί θέλετε νά σᾶς κάνω; 37 Αὐτοί τοῦ εἶπαν: Ὅταν ἔλθεις στή δόξα σου καί ἀνεβεῖς στόν ἐπίγειο βασιλικό θρόνο τοῦ Δαβίδ, βάλε μας νά καθίσουμε ὁ ἕνας στά δεξιά σου κι ὁ ἄλλος στ’ ἀριστερά σου. 38 Ὁ Ἰησοῦς τότε τούς εἶπε: Δέν ξέρετε τί ζητᾶτε. Δέν εἶναι τώρα καιρός κοσμικῶν μεγαλείων καί ἀξιωμάτων, ἀλλά κόπων καί διωγμῶν καί μαρτυρικοῦ θανάτου. Μπορεῖτε νά πιεῖτε τό ποτήριο τοῦ θανάτου πού πρόκειται νά πιῶ ἐγώ μετά ἀπό λίγο, καί νά βαπτισθεῖτε τό βάπτισμα τοῦ μαρτυρίου πού μετά ἀπό λίγο θά ὑποστῶ; 39 Κι αὐτοί, θέλοντας νά ἐξασφαλίσουν τό αἴτημά τους, τοῦ εἶπαν χωρίς νά τό σκεφτοῦν καλά: Μποροῦμε. Τότε τούς εἶπε ὁ Ἰησοῦς: Τό ποτήριο τοῦ μαρτυρίου πού ἐγώ θά πιῶ μετά ἀπό λίγο, θά τό πιεῖτε κι ἐσεῖς, καί τό βάπτισμα πού μετά ἀπό λίγο θά ὑποστῶ στή θάλασσα τῶν παθημάτων μου, θά τό ὑποστεῖτε κι ἐσεῖς. Διότι κι ἐσεῖς θά ὑπο­στεῖτε διωγμούς καί μαρτύριο γιά τό εὐαγγέλιό μου. 40 Τό νά καθίσετε ὅμως στά δεξιά μου καί στά ἀριστερά μου δέν ἐξαρτᾶται ἀπό μένα νά τό δώσω σ’ ὅποιον μοῦ τό ζητήσει, ἀλλά αὐτό θά δοθεῖ σ’ ἐκείνους γιά τούς ὁποίους ἔχει ἑτοιμασθεῖ ἀπό τόν δικαιοκρίτη Πατέρα μου, πού κανονίζει τίς ἀνταμοιβές σύμφωνα μέ τήν ἀρε­τή τοῦ καθενός. 41 Ὅταν τ’ ἄκουσαν αὐτά οἱ ἄλλοι δέκα μαθητές, ἄρχισαν νά ἀγανακτοῦν γιά τή συμπεριφορά αὐτή τοῦ Ἰακώβου καί τοῦ Ἰωάννου, οἱ ὁποῖοι ζητοῦσαν νά τούς παραγκωνίσουν καί νά τιμηθοῦν περισσότερο ἀπ’ αὐτούς. 42 Ὁ Ἰησοῦς ὅμως τούς κάλεσε κοντά του καί τούς εἶπε: Γνωρίζετε ὅτι αὐτοί πού θεωροῦνται καί φαίνονται ἄρχοντες τῶν ἐθνῶν, ἀσκοῦν ἀπόλυτη κυριαρχία στούς λαούς τους σάν νά εἶναι ἀνεξέλεγκτοι κύριοί τους καί σάν νά εἶναι οἱ λαοί κτῆμα τους. Κι ἐκεῖνοι πού ἔχουν μεγάλο ἀξίωμα, ὅπως εἶναι οἱ ἀνώτεροι ἀξιωματοῦχοι, καταδυναστεύουν τούς λαούς τους μέ ἀπόλυτη ἐξουσία, σάν νά εἶναι αὐτοί δοῦλοι τους. 43 Μεταξύ σας ὅμως δέν μπορεῖ οὔτε ἐπιτρέπεται νά συμβαίνει αὐτό. Ἀλλά ὅποιος θέλει νά γίνει μεγάλος ἀνάμεσά σας, πρέπει νά εἶναι ὑπηρέτης σας καί νά προσπαθεῖ νά γίνεται ἐξυπηρετικός στούς ἄλλους. 44 Κι ὅποιος ἀπό σᾶς θέλει νά γίνει πρῶτος, πρέπει νά γίνει δοῦλος ὅλων, ἀσκώντας μέ κάθε ταπεινοφροσύνη τήν ἀγάπη. 45 Διότι καί ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου, ὁ Μεσσίας, δέν ἦλθε στόν κόσμο γιά νά ὑπηρετηθεῖ, ἀλλά ἦλθε γιά νά ὑπηρετήσει καί νά δώσει τή ζωή του λύτρο προκειμένου νά ἐξαγορασθοῦν καί νά ἐλευθερωθοῦν πολλοί ἀπό τήν ἁμαρτία καί τό θάνατο. 

Ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ – Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 21 Ἀπριλίου 2024

 

Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 21 Ἀπριλίου 2024, Ε’ Νηστειῶν (Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας) (Ἑβρ. θ΄ 11-14)

Ἀδελφοί, Χριστὸς ­παραγενόμενος ἀρχιερεὺς τῶν μελλόντων ἀγαθῶν διὰ τῆς μείζονος καὶ τε­λειοτέρας σκηνῆς, οὐ χειροποιήτου, τοῦτ᾿ ἔστιν οὐ ταύτης τῆς κτί­­σεως, οὐδὲ δι᾿ αἵματος τράγων καὶ μόσχων, διὰ δὲ τοῦ ἰδίου αἵματος εἰσῆλθεν ἐφάπαξ εἰς τὰ Ἅγια, αἰωνίαν λύτρωσιν εὑράμενος. εἰ γὰρ τὸ αἷμα ταύρων καὶ τράγων καὶ σποδὸς δαμάλεως ραν­­τί­ζουσα τοὺς κεκοινωμέ­νους ἁγιάζει πρὸς τὴν τῆς σαρκὸς καθαρότη­τα, πόσῳ μᾶλλον τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ, ὃς διὰ Πνεύματος αἰωνίου ἑαυτὸν προσήνεγκεν ἄμωμον τῷ Θεῷ, καθαριεῖ τὴν συνείδησιν ὑ­­μῶν ἀπὸ νεκρῶν ἔργων εἰς τὸ λατρεύειν Θεῷ ζῶντι;

 

Ο ΑΜΝΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

«Τὸ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ καθαριεῖ τὴν συνείδησιν ὑμῶν ἀπὸ νεκρῶν ἔργων»

Καθὼς πορευόμαστε πρὸς τὴν ἑβδομάδα τῶν Παθῶν, ἡ Ἐκκλησία μας ὅλο καὶ περισσότερο ἑστιάζει τὸ βλέμμα μας στὴν ἀπολυτρωτικὴ Θυσία τοῦ Κυρίου καὶ τὰ ὀφέλη γιὰ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ἀπέρρευσαν ἀπὸ αὐτήν. Ἡ ἀποστολικὴ περικοπὴ σήμερα κάνει λόγο γιὰ τὸ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ. Τὸ συγκρίνει μὲ τὸ αἷμα τῶν θυσιῶν τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἐξιλασμοῦ τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, γιὰ νὰ μᾶς τονίσει ὅτι τὸ Αἷμα τοῦ Κυρίου καθαρίζει τὴ συνείδησή μας ἀπὸ τὰ ἔργα τῆς ἁμαρτίας ποὺ νεκρώνουν τὴν ψυχή.

Ἂς δοῦμε λοιπὸν στὴ συνέχεια γιατί ἦταν ἀνεπαρκεῖς οἱ θυσίες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης καὶ πῶς μοναδικὴ ἀπολυτρωτικὴ θυσία εἶναι ἡ Θυσία τοῦ Κυρίου μας.

1. Ἀνεπαρκεῖς θυσίες

Κατὰ τὴν ἑορτὴ τοῦ Ἐξιλασμοῦ ὁ ἀρχιερέας τῶν Ἑβραίων, ἀφοῦ θυσίαζε γιὰ τὶς ἁμαρτίες του ἕνα μοσχάρι, ράντιζε μὲ τὸ αἷμα του τὸ «ἱλαστήριον», δηλαδὴ τὸ κάλυμμα τῆς Κιβωτοῦ τῆς Διαθήκης, ποὺ βρισκόταν στὸ δεύτερο τμῆμα τῆς Σκηνῆς, τὸ ὁποῖο ὀνομαζόταν «Ἅγια Ἁγίων». Στὸν χῶρο αὐτὸ εἰσερχόταν μόνο ὁ ἀρχιερέας, μία φορὰ τὸν χρόνο, τὴν ἡμέρα τοῦ Ἐξιλασμοῦ. Ἀντίστοιχα θυσίαζε ἕναν τράγο γιὰ τὶς ἁμαρτίες τοῦ λαοῦ καὶ ράντιζε μὲ τὸ αἷμα του τὸ «ἱλαστήριον», τοὺς ἱερεῖς καὶ τὸν λαό. Τέλος, ἀκολουθοῦσε ἡ θυσία ἑνὸς κριαριοῦ.

Τὸ αἷμα ὅλων αὐτῶν τῶν ζώων, ὡστόσο, ἀδυνατοῦσε νὰ καθαρίσει τὶς ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων ἀπὸ τὴν ἁμαρτία. «Ἀδύνατον γὰρ αἷμα ταύρων καὶ τράγων ἀφαιρεῖν ἁμαρτίας» (Ἑβρ. ι΄ 4), ἀναφέρεται σὲ ἄλλο σημεῖο τῆς Ἐπιστολῆς. Δὲν συγχωροῦσε τὶς ἁμαρτίες. Δὲν παρεῖχε ἄφεση οὔτε γιὰ μία ἁμαρτία. Πρόσφερε μόνο «σαρκὸς καθαρότητα», δηλαδὴ ἐξωτερικὴ δικαίωση. Ἐξάγνιζε τοὺς Ἑβραίους ἀπὸ τὶς παραβάσεις τοῦ Μωσαϊκοῦ Νόμου, προκειμένου νὰ μπο­ροῦν νὰ λατρεύουν τὸν Θεό. Τοὺς θύ­μιζε τὴν ἁμαρτωλότητά τους, τὴν ἐνοχή τους ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καὶ καλλιεργοῦσε τὴν προσδοκία γιὰ τὴν ἐσωτερικὴ καθαρότητα καὶ λύτρωση.

2. Ὁ ἀληθινὸς Ἐξιλασμὸς

Ὅλες αὐτὲς οἱ τελετουργικὲς διατάξεις τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἦταν τύπος καὶ σκιὰ «τῶν μελλόντων ἀγαθῶν» (Ἑβρ. ι΄ 1). Προτύπωναν δηλαδὴ τὸν ἀληθινὸ Ἐξιλασμό, τὴ μοναδικὴ ἀπολυτρωτικὴ θυσία, τὴ σταυρικὴ Θυσία τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὁ Κύριος, ὡς Ἀρχιερέας αἰώνιος «κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ» (Ἑβρ. ζ΄ 21), θυσίασε ὄχι μοσχάρια καὶ τράγους, ἀλλὰ τὸν ἴδιο τὸν Ἑαυτό του ἐπάνω στὸ ξύλο τοῦ Σταυροῦ. Ὁ Θεάνθρωπος Χριστὸς λοιπὸν «διὰ τοῦ ἰδίου αἵματος» καθαρίζει «τὴν συνείδησιν ἡ­μῶν ἀπὸ νεκρῶν ἔργων», δηλαδὴ ἀπὸ τὰ ἔργα τῆς ἁμαρτίας ποὺ νεκρώνουν τὴν ψυχή.
Μόνο τὸ δικό του θεϊκὸ Αἷμα παρέχει ἄφεση καὶ πλήρη συγχώρηση, διότι εἶναι ὁ μόνος ἀναμάρτητος, ὁ ἐνανθρωπήσας Θεός. Εἶναι «ὁ μόσχος ὁ ἄμωμος, ὁ μὴ δεχόμενος ἁμαρτίας ζυγόν», ὅπως ἐπισημαίνει ὁ Μέγας Βασίλειος. Εἶναι ἀπολύτως ἀψεγάδιαστος. Γι᾿ αὐτὸ καὶ «τὸ αἷμα Ἰησοῦ Χριστοῦ… καθαρίζει ἡμᾶς ἀπὸ πάσης ἁμαρτίας» (Α΄ Ἰω. α΄ 7). Ὁ Κύριος συνεπῶς εἶναι «ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου» (Ἰω. α΄ 29), ὅπως εἶχε προφητεύσει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος.

Ὁ Ἀρχιερέας Κύριος πρόσφερε μία φορὰ τὴ σταυρικὴ Θυσία του, «αἰωνίαν λύτρωσιν εὑράμενος». Μᾶς χάρισε μέ­σῳ αὐτῆς τῆς μοναδικῆς Θυσίας αἰώνια λύτρωση. Καὶ συνεχίζει νὰ μᾶς τὴ χαρίζει. Καὶ δὲν θὰ πάψει ἡ Θυσία ἐκείνη νὰ ὁδηγεῖ στὴν αἰώνια λύτρωση ὅλους τοὺς πιστοὺς κάθε ἐποχῆς. Μᾶς λυτρώνει διὰ τῶν Μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας μας. Καθαρίζει τὴν ψυχὴ κάθε πιστοῦ ποὺ μετέχει μὲ μετάνοια στὸ ἱερὸ Μυστήριο τῆς Ἐξομολογήσεως. Πλένεται καὶ λευκαίνεται ἡ στολὴ τῆς ψυχῆς του «ἐν τῷ αἵματι τοῦ ἀρ­νίου» (Ἀποκ. ζ΄ 14), ὅπως ἀναφέρει ἡ Ἀποκάλυψη, δηλαδὴ μὲ τὸ Αἷμα τοῦ σφαγιασθέντος Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἑνώνεται δὲ ὁ πιστὸς μὲ τὸν Θεό, ὅταν μεταλαμβάνει τὸ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ στὸ φοβερὸ Μυστήριο τῆς θείας Κοινωνίας.

Εἶναι ἀσύλληπτες οἱ δωρεὲς ποὺ ἀ­πορρέουν ἀπὸ τὴν ἐξιλαστήρια Θυσία τοῦ Κυρίου· καὶ δὲν μένουν στὴ θεωρία ὅλα αὐτά. Γίνονται πράξη στὴ ζωὴ κάθε πιστοῦ. Τὸ βλέπουμε αὐτὸ στὴ θαυμαστὴ μεταστροφὴ τῆς ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας, ποὺ ἑορτάζουμε σήμε­ρα. Μὲ τὴ Χάρι τοῦ Ἐσταυρωμένου ἔ­λαβε πλήρη τὴν ἄφεση ἀπὸ τὰ «νεκρὰ ἔργα» τῆς ἁμαρτίας. Ἐξομολογήθηκε, πάλεψε πολὺ στὴν ἔρημο τοῦ Ἰορδάνη, καθαίροντας τὸν ἑαυτό της ἀπὸ τὰ πάθη, μετέλαβε δὲ ἀπὸ τὸ Ποτήριο τῆς ζωῆς καὶ ζεῖ πλέον αἰώνια ἀπολαμβάνοντας τὴ μακαριότητα καὶ εὐφροσύνη τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Ἂς ἀνταποκριθοῦμε κι ἐμεῖς στὴ Θυσία τοῦ Κυρίου. Ἂς ἐπωφεληθοῦμε ἀπὸ τὶς θεῖες δωρεές του, ἐξομολογούμενοι μὲ εἰλικρίνεια τὶς ἁμαρτίες μας ἐνώπιον τοῦ Πνευματικοῦ καὶ μεταλαμβάνοντας τὸ Ἄχραντο Σῶμα καὶ τὸ Τίμιο Αἷμα τοῦ Κυρίου «εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καὶ εἰς ζωὴν αἰώνιον».

 Χρυσή Ζαΐρη, Ιστορικός, Μ.Δ.Ε. Διαχείρισης Πολιτιστικής Κληρονομιάς Ο.Π.Α.

Ο Άγιος Σάββας ο Νέος ο εν Καλύμνω.

  

Ο Άγιος Σάββας (1862-1948), ο θεοφιλέστατος πατήρ Σάββας ο εν Καλύμνω, υπήρξε ένας ακόμη Άγιος του αιώνα μας, ιδιαίτερα θαυματουργός, που άφησε πίσω του μία σπουδαία παρακαταθήκη για τους ευλαβείς Χριστιανούς. Ο αοίδιμος ιερομόναχος Σάββας διετέλεσε εφημέριος της Γυναικείας Ιεράς Μονής Αγίων Πάντων Καλύμνου, και πνευματικός πατέρας επί εικοσι δύο έτη των Καλυμνίων, με πανθομολογούμενη ανεπίληπτη και θεάρεστη βιοτή. Η παρουσία του επεκτάθηκε ευρέως όχι μόνο εντός των ελληνικών γεωγραφικών συνόρων αλλά και στην έρημο του Χοζεβά όπου ασκήτεψε για πολλά έτη. Υπήρξε μέγας νηστευτής, εργάτης της αδιάλειπτης προσευχής και εξαίρετος αγιογράφος. Αγκάλιασε και πρόσφερε απλόχερα την εν Χριστώ αγάπη σε φτωχούς, χήρες, ορφανά αλλά και σε όσους επιζητούσαν είτε την εξομολόγηση είτε την οσιακή συντροφιά του.

Ο Άγιος Σάββας αποδεχομένος την κλήση του από την ηλικία των δώδεκα ετών και αρνούμενος το κοσμικό φρόνημα και την επιθυμία της οικογένειάς του να μην την εγκαταλείψει, τήρησε κατά γράμμα τα λόγια του Χριστού: «όστις θέλει οπίσω μου ελθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μοι» (Ματθ. 16:24). Επί δώδεκα έτη επωμίσθηκε το βάρος της μοναστικής δοκιμασίας στην Σκήτη της Αγίας Άννας ως δόκιμος μοναχός, ενώ ταυτόχρονα ασκήθηκε με ζήλο στο έργο της αγιογραφίας και της βυζαντινής μουσικής. Κατά την παραμονή του στο Άγιον Όρος ήταν υποτακτικός του Γέροντα Ιακώβου στην Καλύβη της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Ο Άγιος Σάββας εγκαταστάθηκε επίσης στην ιστορική Μονή του Χοζεβά κοντά στον Ιορδάνη ποταμό και συγκεκριμένα στην Ιερά Μονή του Αγίου Γεωργίου Χοζεβά. Μετά το πέρας τριών χρόνων ενάρετου βίου κείρεται μοναχός το 1890 μ.Χ. και λίγο αργότερα τό 1894 μ.Χ., ο Ηγούμενος της Μονής Καλλίνικος αποφασίζει να τον στείλει στην Σκήτη της Αγίας Άννης του Αγίου Όρους. Το 1902χειροτονήθηκε Διάκονος από τον Νικόδημο Διοκαισαρείας και έναν χρόνο μετά χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος από τον ίδιο Αρχιερέα. Το 1916 λοιπόν επιστρέφει στην Ελλάδα οριστικά από την έρημο του Χοζεβά και συγκεκριμένα αποφασίζει να μείνει για δύο χρόνια στό νησί της Αποκάλυψης, τη νήσο Πάτμο.

Με την επιστροφή του στην Αθήνα συναντάται με έναν υποτακτικό του Αγίου Νεκταρίου και αποφασίζει να μεταβεί στην Αίγινα. Η εκ Θεού αυτή συγκυρία είχε ως αποτέλεσμα την παραμονή του Αγίου Σάββα στην Αίγινα δίπλα στον Σεβασμιώτατο Πενταπόλεως μέχρι την κοίμηση του τελευταίου. Η συγκαταβίωση με τον Άγιο Νεκτάριο υπήρξε ένα τεράστιο δώρο πνευματικής φύσεως για τον Άγιο Σάββα καθώς συνέβαλε στην πνευματική του πρόοδο. Η παραμονή του στην Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδος συνέβαλε στην ωρίμανσή του καθώς διακόνησε τον Αγιο Νεκτάριο και έμαθε από εκείνον τι σημαίνει αυστηρή άσκησις, άκρα ταπείνωσις, αδιάλειπτη προσευχή, απλότητα, στοιχεία που καθαγιάζουν και στρώνουν τον δρόμο που οδηγεί στην σωτηρία. Ο Άγιος Σάββας δεν απομακρύνθηκε ούτε λεπτό από το πλευρό του Αγίου Νεκταρίου καθόλη τη διάρκεια της παραμονής τουστό Αρεταίειο Νοσοκομείο, ενώ ήταν ο πρώτος που έζησε το εξής θαύμα: μετά την κοίμηση του Αγίου Νεκταρίου την ώρα που προσπάθησε να του φορέσει το επιτραχήλιο και το ωμόφορο είδε τον Άγιο να κλίνει ελαφρώς την κεφαλήν του και μετέπειτα το ίδιο το κεφάλι να επανέρχεται στην πρωτυτέρα κατάσταση. Επίσης έγινε μάρτυρας των έκδηλων σημείων της αγιότητός του όταν είδε το μύρο να κυλάει από το μέτωπό του αλλά και τη θεία ευωδία που πλημμύρισε το νοσοκομείο.

Ο Άγιος Σάββας απέδειξε κατά τα χρόνια του οσιακού του βίου πώς τα πάντα γίνονται κατ’ ευδοκίαν Θεού και πως πρέπει να δεχόμαστε τον πόνο, την αρρώστια αλλά και το θάνατο αγόγγυστα και χωρίς θυμό. Ο Άγιος αν και ταλαιπωρημένος σωματικά από χρόνιες ασθένειες βίωνε καθημερινά την θεία Χάρη σε όλη του την ύπαρξη, στην ψυχή με την νοερά προσευχή, και στο σώμα, με τήνυπέρβαση του φόβου του θανάτου. Ποτέ δεν παραπονέθηκε γιάτόν σωματικό πόνο, καθώς δεχόταν απερίφραστα την κάθε ασθένεια ως τρόπο απαλλαγής από τις αμαρτίες μέσω της ταπείνωσης και της συγχωρητικότητας.

Η δύναμη που αντλούσε ήταν σταλμένη από τον Θεό, ως περίτρανη απόδειξη της ορθής του πίστεως. Η υπεράνθρωπη άσκησή του στην ζωή είχε ως αποτέλεσμα την πνευματική του τελείωση, όταν η επί γης πορεία του ολοκληρώθηκε την 7η Απριλίου 1948,με την παράδοση της αγίας του ψυχής στον Κύριο. Όταν ο επιθανάτιος ρόγχος κατέλαβε τον Άγιο με όση δύναμη τού είχε απομείνει ένωσε τα χέρια του, τα ύψωσε και σαν να υποδεχόταν κάποιον άρχισε να λέει: «Ο Κύριος, Ο Κύριος, Ο Κύριος!…». Οι τελευταίες αυτές ιερές φράσεις που εξέρχονταν από τα χείλη του επιβεβαίωναν την θεία μεταφυσική πορεία του. Ο ουρανός πανηγύριζε την άγια μετάστασή του. Ο οικιστής του παραδείσου, ο θαυμάσιος αυτός αγωνιστής της Ορθοδόξου πίστεως καταλάμβανε πλέον μία εξέχουσα θέση στην Ουράνια Βασιλεία. Με ήρεμο πρόσωπο και ιερό ενθουσιασμό έκλεισε τα μάτια του και παρέδωσε την αγία ψυχή του στα χέρια του Θεού.

Η ύπαρξη του ιερού αυτού λειψάνου στο ακριτικό νησί της Καλύμνου αποτελεί τον ανεκτίμητο θείο θησαυρό της Ιεράς Μονής Αγίων Πάντωνγιά την ενίσχυση της θρησκευτικής πίστης όχι μόνο των Καλυμνίων, οι οποίοι πιστεύουν ακράδαντα ότι ο Άγιος Σάββας είναι ο προστάτης τους και μεσίτης τους στον Χριστό, αλλά και για τους απανταχού Ορθοδόξους. Η ασκητική ζωή του Αγίου Σάββα του Νέου του εν Καλύμνω, δικαίως αποτελεί φωτοφόρο λυχνία του Παναγίου Πνεύματος και γι’ αυτό τον λόγο το Οικουμενικό Πατριαρχείο, με Συνοδική Πράξη κατέταξε εις το Αγιολόγιο της Εκκλησίας μας την 7ην Φεβρουαρίου 1992. Να σημειωθεί ότι η μνήμη του εορτάζεται την Ε΄ Κυριακή των Νηστειών. Επίσης η Ιερά Μονή Αγίων Πάντων τιμά την μνήμη του Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου στις 5 Δεκεμβρίου, καθώς ο Άγιος Σάββας έφερε το όνομα αυτού.

Ο Άγιος μετά την μετάστασή του στους Ουρανούς, ετέλεσε και εξακολουθεί μέχρι και σήμερα να τελεί εκατοντάδες θαύματα εντός και εκτός της Ελλάδος. Ο Άγιος Σάββας αποτελεί ένα φωτεινό φάρο πιστότητας, αγάπης, ταπείνωσης και με το παράδειγμά του αποδεικνύει πως διαμέσου της εν Χριστώ ζωής ο κάθε άνθρωπος μπορεί να κερδίσει μία θέση στην Ουράνια Βασιλεία. Σαν πυξίδα η ζωή του μας βοηθάει να μην χάνουμε την αίσθηση του προσανατολισμού μας μέσα στην σημερινή άβυσσο που ζούμε. Η χάρις του Αγίου Σάββα ας επιδράσει στις ζωές όλων μας και σαν φωτοφόρος λυχνία να μας υποδεικνύει τον δρόμο προς τον Χριστό και την Ουράνια Βασιλεία Του. Αμήν.

(Αποσπάσματα από το βιβλίο της Ζαΐρη Ν. Χρυσή, Ο Άγιος Σάββας ο Νέος, ο μέγας θησαυρός της νήσου Καλύμνου, Εκδ. Το Γράμμα, Β΄ Έκδοση, Αθήνα, 2019)

 

Γράφτηκε από τον/την Ι.Μ. Πειραιώς. 19/04 23:58

•  
• 

Πειραιώς: Ας γονατίσουμε πιστά μπροστά στην Παναγία μας και ας την παρακαλέσουμε.

Η υποδοχή της Ιεράς Εικόνος της Παναγίας Φανερωμένης από την ομώνυμη Ιερά Μονή που βρίσκεται στο Χιλιομόδι Κορινθίας, πραγματοποιήθηκε σήμερα Παρασκευή 19 Απριλίου 2024 στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Παναγίας «Ρόδον το Αμαραντόν».

Το Ιερό Σέβασμα της Παναγίας μας, κόμισε η Καθηγουμένη της Ιεράς Μονής, Οσιολογιωτάτη Γερόντισσα Ξένη και το υποδέχθηκε, επικεφαλής κλήρου και λαού, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πειραιώς κ.Σεραφείμ.

Στη σύντομη προσλαλιά του ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πειραιώς, αφού ευχαρίστησε τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Κορίνθου κ. Διονύσιο για την κανονική άδεια και ευλογία του, σημείωσε πως το Ιερό Σέβασμα της Παναγίας «έρχεται σε αυτή την τραγική εποχή ως εφαλτήριο ευλογίας και αγιασμού».

«Μας ενδυναμώνει στο δύσκολο αυτό και ολισθηρό δρόμο της καθημερινότητός μας εδώ, στην μεγαλούπολη του Πειραιά, στο πρώτο λιμάνι της χώρας», τόνισε ο Σεβασμιώτατος και αναφέροντας πως η πόλη μας είναι μία Παναγιοσκέπαστη πόλη, υπενθύμισε πως «σε αυτόν τον Ναό έγινε το μεγάλο θαύμα της θεραπείας από την λοιμώδη νόσο της ευλογιάς το 1895, με την παρουσία και την ευλογία και την θαυμαστή εύρεση της Ιεράς Εικόνος της Παναγίας ”Ρόδον το Αμάραντον”».

Η Ιερά Εικόνα της Παναγίας Φανερωμένης «έρχεται στον δικό της χώρο. Στο χώρο που εκείνη αγίασε, θεράπευσε και χαρίτωσε», είπε στην συνέχεια, υπογραμμίζοντας πως με αυτό τον τρόπο εμείς λαμβάνουμε έλεος και Χάρη από την Παναγία, της οποίας «όλες οι Ιερές Εικόνες, απεικονίζουν ένα θαύμα δια του οποίου ο Κύριος εστόλισε την Μητέρα Του».

Τέλος, ο Σεβασμιώτατος προσφέροντας ως ευλογία έναν ηγουμενικό Σταυρό στην Γερόντισσα Ξένη, ευχαρίστησε θερμά για την έλευση του Ιερού Σεβάσματος, ευχόμενος παράλληλα την σκέπη της Υπεραγίας Θεοτόκου στην αδελφότητα.

Στην συνέχεια τελέστηκε η Ακολουθία του Ακαθίστου Ύμνου, κατά την διάρκεια της οποίας ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πειραιώς κ. Σεραφείμ κήρυξε τον Θείο Λόγο.

«Ο άνθρωπος είναι ο βασιλέας της κτίσεως. Κανένα άλλο δημιούργημα δεν είναι πλασμένο κατ’ εικόνα του Δημιουργού του. Κανένα άλλο πλάσμα επάνω στη γη μας, αλλά και στο σύμπαν, δεν έχει ελευθερία βουλήσεως, δεν έχει λογική, δεν έχει συναίσθημα, δεν έχει αυτεξουσιότητα, δεν έχει τη δυνατότητα να παρεμβαίνει στην κτίση, να αλλάζει τον κόσμο, να δέχεται ή να απορρίπτει», είπε αρχικά ο Σεβασμιώτατος, τονίζοντας πως ο άνθρωπος «μέσα του περιέχει έναν ολόκληρο κόσμο και είναι πιο πολύτιμος από όλο το σύμπαν, παρότι μικρός και αδύναμος πλέον. Γιατί», όπως εξήγησε, «ο άνθρωπος επέλεξε αντί της ζωής το θάνατο. Αντί της αφθαρσίας τη φθορά. Αντί του Δημιουργού της υπάρξεως, την κτιστή πραγματικότητα» «και πίστεψε και πιστεύει ότι μπορεί να ζήσει ελεύθερος, χαριτωμένος, πλήρης, γεμάτος, ώριμος εμπιστευόμενος τον εαυτό του».

Στην συνέχεια ο Σεβασμιώτατος επεσήμανε: «συνέβη και το εξής τραγικό: Μαζί με τον άνθρωπο συμπαρασύρθηκε και η δημιουργία και μπήκε και αυτή κάτω από το ζυγό του θανάτου και της φθοράς. Και κάτι ακόμη πιο τραγικό: Από άρχων και βασιλέας και κυρίαρχος της δημιουργίας ο άνθρωπος, έγινε, δυστυχώς, εξάρτημα. Τα στοιχεία της φύσεως έγιναν εχθρικά απέναντι στον βασιλέα τους που είναι ο άνθρωπος».

«Αυτό δεν είναι μια ιστορία του παρελθόντος, αλλά είναι μια πραγματικότητα του παρόντος, αφού ο άνθρωπος φτάνει στην αποκαραδοκία, στην ευτέλεια, στην πραγματική παράνοια να θεσμοθετεί ακόμη και την ανατροπή της ανθρώπινης οντολογίας και φυσιολογίας ως δήθεν έννομο αγαθό, ως θεσμό δικαίου. Φτάνει στο σημείο να περνάει από τα κοινοβούλιά του νόμους αθέσμους, ανατρεπτικούς της ζωής και της φυσιολογίας του ανθρωπίνου όντος».

«Η Αγία μας Εκκλησία» «αγωνίζεται να μας ξαναδώσει την ελευθερία μας, την αξιοπρέπειά μας», «να κατανοούμε την αιωνιότητά μας και το αθάνατο και άφθαρτο προορισμό μας», σημείωσε στην συνέχεια ο Σεβασμιώτατος, υπογραμμίζοντας πως «αυτό μας το χαρίζει και μας το εγγυάται η Μητέρα του Θεού και των ανθρώπων, η υπερύμνητος Κυρία Θεοτόκος». «Η Γέφυρα που μας ενώνει με τον Θεό και που γίνεται αιτία επαναπροσδιορισμού των αξιών του βίου μας».

«Καθώς ατενίζουμε το πρόσωπό της γεμίζει η καρδιά μας και η ψυχή μας απαντοχή, δύναμη και ελπίδα. Σωστό προσανατολισμό και στοχοπροσήλωση Αγία», είπε σε άλλο σημείο του κηρύγματός του, κάνοντας αναφορά στην εύρεση της θαυματουργού Ιεράς Εικόνος της Παναγίας μας στα βράχια της Πειραϊκής το 1895, καθώς και στην εμφάνισή της στον Ιερό Ναό Ευαγγελιστρίας Πειραιώς το βράδυ της 24ης προς 25η Μαρτίου 1929.

Τέλος, τονίζοντας πως «καλούμεθα σε αυτή τη δύσκολη εποχή των μεγάλων ανατροπών, των συγχύσεων, των αντινομιών, του ψεύδους, της απάτης, της ανατροπής των ηθικών αξιών να αντλήσουμε δύναμη και Χάρη από την Υπεραγία Θεοτόκο» και θυμίζοντας το θαύμα του έτους 626 όταν η Παναγία απέτρεψε την Άλωση της Πόλεως από τους Αβάρους, υπογράμμισε πως «η καρδιά μας και η ψυχή μας και το γένος μας, συνδέονται άρρηκτα με τη Μητέρα του Θεού και των ανθρώπων».

«Σε αυτή την ωραία περίοδο της Αγίας Τεσσαρακοστής δεν υπάρχει ιερότερο πρόσωπο από εκείνη που γέννησε τον Θεό για να μας χαρίσει τη ζωή την αθάνατη και να μας εμπνεύσει, να μας οδηγήσει, να μας συνεπάρει, να μας σηκώσει από τα σκουπίδια της ζωής και να μας χαρίσει την αληθινή επίγνωση του αρχικού προορισμού μας».

«Καθώς βλέπουμε γύρω μας συντρίμμια ψυχών και σωμάτων», «καθώς οι άνθρωποι πορεύονται σαν να μην έχουν ποιμένα», «ας σκύψουμε βαθιά και ας γονατίσουμε πιστά μπροστά στην Παναγία μας και ας την παρακαλέσουμε να μας χαρίσει την Χάρη της, τον αγιασμό της, την μεσιτεία της, τη μητρική της σκέπη και ευλογία», ανέφερε ολοκληρώνοντας το κήρυγμά του ο Σεβασμιώτατος.

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΤΙΚΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

 

Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ απόψε σε όλες τις Εκκλησίες.

ΜΕΓΑΛΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ – Η Πέμπτη εβδομάδα των Νηστειών είναι το λειτουργικό αποκορύφωμα της Τεσσαρακοστής. Οι ακολουθίες είναι μακρότερες και εκλεκτότερες.

Στη συνήθη ακολουθία των λοιπών εβδομάδων προστίθενται δυο νέες μεγάλες ακολουθίες: Την Πέμπτη ο Μεγάλος Κανόνας και το Σάββατο ο Ακάθιστος Ύμνος.

Πότε ψάλλεται ο Μεγάλος Κανόνας;

Ο Μεγάλος Κανόνας ψάλλεται τμηματικά στα απόδειπνα των τεσσάρων πρώτων ημερών της Α’ Εβδομάδας των Νηστειών και ολόκληρος στην ακολουθία του Όρθρου της Πέμπτης της Ε’ εβδομάδας. Στις ενορίες , ωστόσο, ψάλλεται και ανεξάρτητα από τον όρθρο, ως μικρή αγρυπνία, το βράδυ της Τετάρτης μαζί με την ακολουθία του αποδείπνου.

Γιατί ονομάζεται «Μεγάλος»;

Ο Μεγάλος Κανόνας στην μορφή του έχει μια χαρακτηριστική ιδιορρυθμία. Η ιδιορρυθμία του συνίσταται στο ότι συγκρινόμενος προς τους άλλους ομοίους του κανόνες, είναι «μέγας». Μέγας στην απόλυτη του έννοια. Μεγαλύτερος δεν μπορούσε να υπάρξει· και τούτο γιατί ο ποιητής θέλησε να συνθέσει όχι τρία ή τέσσερα τροπάρια για την κάθε ωδή, όπως συνήθως έχουν οι άλλοι κανόνες, αλλά πολύ περισσότερα: τόσα, όσα είναι και όλοι οι στίχοι των ωδών, έτσι ώστε στον καθένα στίχο να αντιστοιχεί και να παρεμβάλλεται κατά την ψαλμωδία από ένα τροπάριο. 250 είναι οι στίχοι των ωδών, 250 και τα τροπάρια του Μ. Κανόνα, ενώ οι συνήθης κανόνες έχουν γύρω στα 30. Σήμερα τα τροπάρια του Μ. Κανόνα είναι κατά 30 περίπου περισσότερα από τα αρχικά. Μεταγενέστεροι υμνογράφοι πρόσθεσαν τροπάρια για την οσία Μαρία την Αιγυπτία και για τον ίδιο τον Ανδρέα.

Ποιός είναι ο ποιητής – δημιουργός του Μεγάλου Κανόνα;

Τον Μεγάλο Κανόνα συνέθεσε ο άγιος Ανδρέας ο Ιεροσολυμίτης. Γεννήθηκε στη Δαμασκό το 660 μ. Χ. από ευσεβείς γονείς. Σε ηλικία δεκαπέντε ετών η αγάπη του τον φέρνει στα Ιεροσόλυμα όπου οι γονείς του τον αφιερώνουν στον Ναό της Αναστάσεως. Στα Ιεροσόλυμα απόκτησε μεγάλη παιδεία, την «θύραθεν» και τη θεολογική. Αν και το έργο του έγινε στην Κωνσταντινούπολη και την Κρήτη φέρει τον τίτλο του «Ιεροσολυμίτη» επειδή πέρασε από την αγία πόλη. Μοναχός της Μονής του Αγίου Σάββα στα Ιεροσόλυμα έγινε γραμματέας του Πατριάρχη Θεόδωρου. Το 685 ήλθε στην Κωνσταντινούπολη για εκκλησιαστική αποστολή. Εκεί παρέμεινε για είκοσι χρόνια και ανέλαβε διάφορες εκκλησιαστικές θέσεις και τέλος γύρω στο 711 ή 712 εκλέγεται αρχιεπίσκοπος Κρήτης.

Στη Κρήτη συμμετέχει στις ταλαιπωρίες του ποιμνίου του που οφείλονταν στις Αραβικές επιδρομές. Εμψυχώνει το λαό στις θλίψεις και προσεύχεται για τη σωτηρία του. Με τις προσευχές του σταματά τη μεγάλη ανομβρία και σταματά τη μάστιγα της πείνας. Ιδρύει μεγάλο «Ξενώνα» στον οποίο περιθάλπονται οι γέροντες και οι άρρωστοι, φιλοξενούνται οι ξένοι και οι φτωχοί διακονώντας ο ίδιος. «Με τα χέρια του υπηρετούσε τους ασθενείς και τους έπλενε τα πόδια και το κεφάλι, καθάριζε τις πληγές τους και τα τραύματα τους. Σ’ αυτό το σημείο τον οδηγούσε η αγάπη του πρός τον Θεό και τον πλησίον» σημειώνει ο βιογράφος του.

Ο άγιος Ανδρέα ο Κρήτης είχε μεγάλη ευλάβεια και ιδιαίτερη αγάπη του πρός την Παναγία. Αφιέρωσε πλήθος ύμνων και εγκωμιαστικών λόγων στις εορτές της. Έκτισε δε μεγαλοπρεπή ναό προς τιμήν της Θεοτόκου που τον ονόμασε «Βλαχέρνες». Φρόντισε δε για την επισκευή των παλαιών και παραμελημένων ναών τους οποίους «ευπρεπώς κατεκόσμησε».

Πέθανε στις 4 Ιουλίου 740 στην Ερεσό της Λέσβου, είτε επιστρέφοντας στην Κρήτη μετά από ένα ταξίδι στην Κωνσταντινούπολη, είτε και εξόριστος εκεί – ήταν υποστηρικτής των αγίων εικόνων. Στην παραλία της Ερεσού τιμάται μέχρι σήμερα ο τάφος του, μια μεγάλη σαρκοφάγο, που βρίσκεται πίσω από το άγιο βήμα της ερειπωμένης βασιλικής της Αγίας μάρτυρος Αναστασίας, όπου κατά τους βιογράφους του είχε ταφεί. Η καθιέρωση του ως Αγίου έγινε πολύ νωρίς.

Ο Ανδρέας ήταν λόγιος κληρικός, εκκλησιαστικός ρήτορας και υμνογράφος. Η φιλολογική και υμνογραφική του παραγωγή είναι αξιόλογη Οι λόγοι του είναι κυρίως εγκωμιαστικοί. Σώζονται ομιλίες στις Θεομητορικές και Δεσποτικές εορτές και σε διαφόρους αγίους. Στις ομιλίες του φαίνεται η ρητορική του τέχνη, η άριστη γνώση της αττικής γλώσσας, η βαθιά γνώση της βίβλου, ιδιαίτερα της Π.Δ που ερμηνεύει αλληγορικά. Χαρακτηρίζεται ως ο καλύτερος εκκλησιαστικός ρήτορας της Βυζαντινής εποχής.

Τα χαρακτηριστικά των λόγων του είναι η «έντεχνος ρητορική επεξεργασία και τα υψηλά θεολογικά νοήματα». Το υμνογραφικό του έργο είναι πλουσιότερο των ρητορικών του λόγων. Εφεύρε το είδος των Κανόνων που ψάλλονται μέχρι σήμερα και διακρίνονται για την σαφήνεια και το διδακτικό τους χαρακτήρα. Το σπουδαιότερο όμως υμνογραφικό του έργο είναι ο Μ. Κανόνας. Τον έγραψε, όπως φαίνεται από διάφορες ενδείξεις, περί το τέλος της ζωής του, κατά δε την μαρτυρία ενός συναξαρίου, στην Ερεσό, λίγο πριν πεθάνει. Αν η πληροφορία αυτή είναι αληθινή, ο Μ. Κανόνας είναι το κύκνειο άσμα του υμνογράφου μας.

Για να καταλάβουμε την ποιητική του δομή πρέπει να κάνουμε μια μικρή παρέκβαση. Το έργο αυτό ανήκει στο ποιητικό είδος των κανόνων, που κατά πολλούς έχει την αρχή του σ’ αυτόν τον ίδιο τον Ανδρέα. Είναι δε οι κανόνες ένα σύστημα τροπαρίων, που γράφονταν για ένα ορισμένο λειτουργικό σκοπό: να διακοσμήσουν τη ψαλμωδία των 9 ωδών του Ψαλτηρίου, που στιχολογούνταν στον όρθρο. Όλος ο κανόνας ψάλλεται σε ένα ήχο. Κάθε όμως ωδή παρουσιάζει μια μικρή παραλλαγή στη ψαλμωδία κατά τρόπο, που να διατηρείται μεν η μουσική ενότητα στον όλο κανόνα, αφού όλος ψάλλεται στον ίδιο ήχο, αλλά και να σπάει και η μονοτονία με τις παραλλαγές στην ψαλμωδία που παρουσιάζει κάθε μια ωδή.

Ποιο είναι το περιεχόμενο του Μεγάλου Κανόνα;

Ο Μεγάλος Κανόνας παρουσιάζει το τραγικό γεγονός της πτώσεως του ανθρωπίνου γένους που κατάστρεψε τη δυνατότητα της κοινωνίας του με τον Θεό. Στον Μεγάλο Κανόνα ο ποιητής θεωρεί και βιώνει το γεγονός της πτώσεως προσωπικά. Με την καθημερινή αμαρτία του ταυτίζεται με τον πρωτόπλαστο Αδάμ του οποίου γίνεται μιμητής. Η ψυχή του ακολουθεί τη πορεία της Εύας. «Αλίμονο, ταλαίπωρη ψυχή! Γιατί μιμήθηκες την πρώτη Εύα; Κοίταξες πονηρά και πληγώθηκες πικρά». Ο άγιος αναφέρεται στην ύπαρξη που κληρονομήσαμε μετά τη πτώση που συνδέεται με τη φθορά και το θάνατο. Με τους πρωτόπλαστους έχουμε οντολογική αλληλεγύη. Η συναίσθηση της αμαρτωλότητας και η ομολογία της σφραγίζει ολόκληρο τον Μ. Κανόνα.

Είναι ένα κύκνειο άσμα, ένας θρήνος προθανάτιος, ένας μακρύς θρηνητικός μονόλογος, είναι ο Αδαμιαίος θρήνος. Ο ποιητής βρίσκεται στο τέλος της ζωής του. Αισθάνεται ότι οι ημέρες του είναι πια λίγες, ο βίος του έχει περάσει. Αναλογίζεται τον θάνατο και την κρίση του δίκαιου κριτή, που τον αναμένει. Και έρχεται να κάνει μια αναδρομή, μια ανασκόπηση του πνευματικού του κόσμου. Κάθεται να συζητήσει με τη ψυχή του. Ο απολογισμός όμως δεν είναι ενθαρρυντικός. Ο βαρύς κλοιός της αμαρτίας στον συμπνίγει. Η συνείδηση τον ελέγχει. Και ο ποιητής θρηνεί διαρκώς για την άβυσσο των κακών τους πράξεων. Στον θρήνο αυτό συμπλέκεται η αναδρομή στην Αγία Γραφή.

Αυτό κυρίως δίνει την μεγάλη έκταση στο ποίημα. Ο σύνδεσμος όμως του θρήνου με την Γραφή είναι πολύ φυσικός. Σαν άνθρωπος του Θεού ο ποιητής, ανοίγει το βιβλίο του Θεού για να αξιολογήσει τα πεπραγμένα του. Εξετάζει ένα προς ένα τα παραδείγματα του ιερού βιβλίου. Στις οκτώ πρώτες ωδές παίρνει τα παραδείγματα του από τη Παλαιά Διαθήκη.

Στη εννάτη ωδή από την Καινή Διαθήκη. Το αποτέλεσμα της συγκρίσεως είναι κάθε φορά τρομερό και αιτία νέων θρήνων. Έχει μιμηθεί όλες τις κακές πράξεις όλων των ηρώων της ιεράς ιστορίας, όχι όμως και τις καλές πράξεις των αγίων. Δεν του μένει παρά η μετάνοια, η συντριβή και η καταφυγή στο έλεος του Θεού. Και εδώ ανοίγει η αισιόδοξη προοπτική του ποιητή. Βρήκε την πόρτα του παραδείσου, την μετάνοια. Καρπούς μετανοίας δεν έχει να παρουσιάσει· προσφέρει όμως στον Θεό τη συντετριμμένη του καρδιά και την πνευματική του φτώχια.

Τα βιβλικά παραδείγματα του Δαυίδ,του προφήτη Ιερεμία, των βασιλέων Μανασσή και Εζεκία από την Π. Δ και του Πέτρου, της Μάρθας και της Μαρίας, της Χαναναίας, του τελώνη, της πόρνης και του ληστή τον ενθαρρύνουν. Πολλές φορές επανέρχεται χρησιμοποιώντας το παράδειγμα της μετάνοιας της πόρνης και παρακαλεί τον Κύριο να δεχθεί τα δικά του δάκρυα όπως δέχθηκε και τα δικά της και να του συγχωρήσει τις αμαρτίες του. Ο κριτής θα ευσπλαχνισθεί και αυτόν, που αμάρτησε πιο πολύ από όλους τους ανθρώπους. Ψάλλεται σε ήχο πλ. του β’. Είναι ήχος γλυκός, κατανυκτικός και εκφραστής του πένθους και της συντριβής.

 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΙΕΡΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ 

Ε' ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ

Ι.Ν.ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

 ΤΕΤΑΡΤΗ 17/4/2024

ΏΡΑ :7:00 Π.Μ.'ΟΡΘΡΟΣ ,'ΩΡΕΣ ,ΕΣΠΕΡΙΝΌΣ & ΠΡΟΗΓΙΑΣΜΕΝΗ Θ:.ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ.

ΏΡΑ:18:30 Μ.Μ.ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΚΑΝΟΝΟΣ.

ΠΕΜΠΤΗ 18/4/2024

ΏΡΑ :7:00 Π.Μ.'ΟΡΘΡΟΣ ,'ΩΡΕΣ ,ΕΣΠΕΡΙΝΌΣ & ΠΡΟΗΓΙΑΣΜΕΝΗ Θ:.ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ.

ΏΡΑ:18:00 Μ.Μ. ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΠΟΔΕΙΠΝΟΥ.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 19/4/2024.

ΏΡΑ :7:00 Π.Μ.'ΟΡΘΡΟΣ ,'ΩΡΕΣ ,ΕΣΠΕΡΙΝΌΣ & ΠΡΟΗΓΙΑΣΜΕΝΗ Θ.ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ.

ΏΡΑ:19:00 Μ.Μ.ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΑΚΑΘΙΣΤΟΥ ΥΜΝΟΥ ΠΡΟΣ ΤΙΜΗΝ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΜΑΣ.

ΣΑΒΒΑΤΟ 20/4/2024

ΏΡΑ :7:00 Π.Μ. ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ 'ΟΡΘΡΟΥ ΚΑΙ ΕΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ Θ.ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ.

Ι.ΠΑΝΗΓΥΡΙΣ ΠΑΡΕΚΚΛΗΣΙΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΑΒΒΑ ΕΝ ΚΑΛΥΜΝΩ ΣΟΝ ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΜΑΣ ΕΟΡΤΑΖΕΙ ΤΟ ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΚΛΙΤΟΣ ΣΤΟ ΓΥΝΑΙΚΩΝΙΤΗ ΤΟΥ Ι.ΝΑΟΥ ΜΑΣ.

ΣΑΒΒΑΤΟ 20/4/2024

ΏΡΑ:18:30 Μ.Μ. ΜΕΓΑΣ ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ 21/4/2024

ΏΡΑ :7:00 Π.Μ. ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΌΡΘΡΟΥ ΚΑΙ ΕΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ Θ.ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΥΠΟ ΤΟΥ ΣΕΒ.ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΔΙΟΣΠΟΛΕΩΣ Κ.ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ.

Αγαπητοί μας Αδελφοί,

Σας περιμένουμε να πλαισιώσετε με αγάπη,τις ως άνω λατρευτικές ευκαιρίες του Ιερού Ναού μας, που η περίοδος της Μ. Τεσσαρακοστής, μας προβάλλει ώστε να μας αξιώσει να προσκυνήσουμε   την Αγία Ανάσταση.